Krzcięcice – kościół pod wezwaniem św. Prokopa Męczennika

Kościół w Krzcięcicach jest jednym z najważniejszych późnogotyckich obiektów sakralnych w Małopolsce. W znacznej mierze zachował pierwotne, niezwykle bogate formy architektoniczne. W jego wnętrzu znajduje się renesansowy nagrobek Jerzego Niemsty Kuli z 1542 roku, herbu Jastrzębiec, fundatora kościoła, dziedzica Krzcięcic.

Dzieje Krzcięcic sięgają co najmniej połowy XII wieku. Pierwsza wzmianka o tutejszej parafii pochodzi z 1326 roku. W latach 1470-1480 według Jana Długosza kościół był drewniany i nosił wezwanie św. Prokopa. Po jego pożarze, z inicjatywy Jerzego Niemsty, w latach 1536-1542 muratorzy Albert, Mikołaj i Stanisław zbudowali murowaną świątynię.

Spadkobierca „szlachetnie urodzonego heres in Krcecice” – syn fundatora, w 2 połowie XVI w. oddał kościół innowiercom – pełnił on funkcje zboru kalwińskiego i uległ niszczeniom. W kolejnych dziesięcioleciach Krzcięcice były jednym z ważniejszych ośrodków reformacji w Małopolsce. Między 1625 a 1643 rokiem katolicy odzyskali miejscowy kościół, w 1670 r. konsekrował go bp Mikołaj Oborski.

Zespół kościoła parafialnego, usytuowany jest na wzniesieniu, w centrum wsi, na placu otoczonym kamiennym murem. Późnogotycka ceglana świątynia położona jest w północnej części placu, zaś na południowy-wschód od niej wznosi się drewniana dzwonnica z XVIII wieku. W jej wnętrzu znajduje się dzwon z 1. połowy XVI wieku.

Kościół o rzucie krzyża, składa się z dwuprzęsłowej nawy oraz węższego i niższego od niej prezbiterium, zakończonego prosto, do którego przylegają od północy zakrystia ze składzikiem. Po bokach nawy znajdują się dwie kaplice. W kościele współistnieją elementy gotyku i renesansu – renesansowe portale komponują się z gotyckimi drzwiami, gwiaździste sklepienia – z herbami Jastrzębców na zwornikach. Na ścianach prezbiterium znajduje się wiele inskrypcji z XVI-XVIII wieku, w tym erekcyjna i sygnatura wykonawcy budynku. Wejście do zakrystii z prezbiterium akcentuje „marmurowy” portal z lat 60.-80. XVII wieku) z malowanym portretem w zwieńczeniu.

Neogotyckie wyposażenie świątyni wykonał w latach 1912-1914 Aleksander Łabędzki. Starsze są jedynie obrazy w ołtarzach bocznych z 2. połowy XVIII w. i renesansowy nagrobek Jerzego Niemsty z 1542 roku.

Warto zobaczyć:

• w kaplicy bocznej obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem, zwanej Matką Bożą Pocieszycielką i Ofiarowania. Obraz jest otoczony lokalnym kultem
• renesansowy nagrobek Jerzego Niemsty Kuli z 1542 roku, herbu Jastrzębiec, fundatora kościoła, dziedzica Krzcięcic
• w ołtarzu głównym – Jezus Ukrzyżowany, przedstawiony na tle Jerozolimy, na zasłonie – kopia Murilla – Wniebowzięcie NMP
• ołtarz boczny poświęcony patronowi parafii św. Prokopowi. Obraz patrona w ołtarzu uzupełniają sceny na chórze – sześć unikatowych fresków, przedstawiających życie Świętego
• w zewnętrznej elewacji świątyni wyryte imię budowniczego: Albert Murator.

Z placu kościelnego kierujemy się na południe i przez Promyk dojeżdżamy do wsi Jeziorki, gdzie na skrzyżowaniu kierujemy się w lewo i następnie od Klemencic jadąc wzdłuż drogi ekspresowej S7 drogą serwisową, docieramy do Wodzisławia.