Płk Józef Hartman – “ojciec cichociemnych” – niezwykła historia

Józef Hartman urodził się we wsi Swaryszów k. Jędrzejowa jako syn leśnika. W trakcie swojej kariery wojskowej pułkownik był blisko związany z marszałkiem Józefem Piłsudskim i jego rodziną. To dzięki osobistej rekomendacji Marszałka został adiutantem przybocznym prezydenta Ignacego Mościckiego i pełnił tę funkcję aż 6 lat. Po wybuchu II wojny światowej do końca towarzyszył prezydentowi podczas jego internowania w Rumunii, a następnie bezpiecznie odwiózł go do Szwajcarii.

Wkrótce potem, po walkach we Francji, pułkownik Hartman dotarł do Wielkiej Brytanii i właśnie tutaj odegrał swoją wyjątkową rolę, stając się ikoną „Cichociemnych”. Choć przeszedł pełne szkolenie dywersyjne i został zaprzysiężony na żołnierza ZWZ przyjmując ps. „Sławek”, przełożeni nie zgodzili się na jego zrzut do Polski ze względu na jego przedwojenną sławę. Ryzyko dekonspiracji w jego wypadku było zbyt duże. Pozostał więc w Anglii i czuwał nad całym procesem szkoleniowym Cichociemnych. Był głównym instruktorem skoczków oraz pełnił różne funkcje dowódcze. Cenili go nie tylko przełożeni, ale przede wszystkim podkomendni. Zaskarbił sobie ich dozgonną sympatię i uznanie, bo roztaczał nad nimi prawdziwie ojcowską opiekę, służąc im dobrą radą i wielką życzliwością. Był powszechnie lubiany. Z czasem sami podkomendni nadali mu zaszczytny tytuł „Ojca”.

Najwymowniejszym obrazem tej ojcowskiej pamięci płk. Hartmana o podkomendnych było sadzenie krzaka róży w przydomowym ogródku za każdym razem po śmierci któregoś z Cichociemnych. Według relacji rodziny, pielęgnował te róże z wielką miłością, a było ich z czasem ponad 100.

Źródło: NAC