play_arrow

keyboard_arrow_right

skip_previous play_arrow skip_next
00:00 00:00
playlist_play chevron_left
chevron_left
  • play_arrow

    Słuchaj audycji NA ŻYWO To się nadaje!

Zdarzyło się

Przywrócić pamięć o kieleckiej malarce – “Osobna”. Jadwiga Trzcińska – sztuka i życie

today9 stycznia 2024 280 1

Background
share close

Od 27 października 2023 do 17 marca 2024 r. w murach Muzeum Historii Kielc prezentowana jest wystawa – Osobna. Została ona poświęcona malarce Jadwidze Trzcińskiej.
Wystawa została podzielona na kilka części. Jej organizatorzy dużą uwagę poświęcili na zaprezentowanie artystycznego dorobku Jadwigi Trzcińskiej. Ciekawym uzupełnieniem są informacje dotyczące życia i rodziny artystki, fragmenty jej wypowiedzi i osób, z którymi się kontaktowała.

Jadwiga Trzcińska urodziła się w 1933 r. w Warszawie. Jej rodzice pochodzili ze zubożałego ziemiaństwa. Ojciec, Józef Trzciński żyjący w latach 1890-1947 był oficerem Wojska Polskiego. Matka, Klementyna Trzcińska z domu Romanowska (1897-1970) była pielęgniarką Czerwonego Krzyża. Po narodzinach Jadwigi rodzice przenieśli się do Kielc. Jadwiga pobierała naukę w Publicznej Szkole Podstawowej nr 2 im. M. Konopnickiej i w gimnazjum oraz liceum im. Królowej Jadwigi Zgromadzenia SS. Najświętszej Rodziny z Nazaretu w Kielcach. Po ukończeniu matury przez pewien czas studiowała historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim by następnie kontynuować naukę w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, którą ukończyła w 1958 r. 

Podczas studiów w stolicy Polski dużo malowała i sprzedawała swoje prace w galeriach. Po 1958 r. czyniła starania o przyjęcie do Związku Polskich Artystów Plastyków Okręgu Warszawskiego, a następnie zaczęła starać się o przyznanie pracowni w Warszawie. Otrzymała ją w 1961 r.

Przywrócić pamięć o kieleckiej malarce - _Osobna_. Jadwiga Trzcińska - sztuka i życie. Fot. Dominik Flisiak
Przywrócić pamięć o kieleckiej malarce - _Osobna_. Jadwiga Trzcińska - sztuka i życie. Fot. Dominik Flisiak

Należy wymienić kilka motywów obecnych w malarstwie Jadwigi Trzcińskiej:

Motyw słońca – był jeden z najważniejszych motywów obecnych w malarstwie Trzcińskiej. Artystka malowała i rysowała słońca w różnych technikach, kompozycjach i stylach. Jak wspomniała o swojej podróży do Bułgarii: (…) za mną jest ciemno zielone zbocze pod którym jest droga, a nad nim cudowne rozpalone ciemno żółte słońce organiczne oczywiście.

W 1960 r. Jadwiga Trzcińska otrzymała nagrodę Rady Narodowej w Kielcach i stypendium, dzięki któremu odwiedziła komunistyczną Rosję. Jak artystka wspomniała: Przez krużganki prowadził mnie czarny anioł o cynobrowych skrzydłach. Patrzę tam gdzie złoto ikonostasu wznosi się w górę – na spotkanie śpiewu dzwonów kremlowskich.

Trzcińska namalowała trzy obrazy odwołujące się do miejsc, które zwiedziła – Pejzaż starocerkiewny (popielaty), Pejzaż starocerkiewny II (czarny) oraz Pejzaż starocerkiewny III (żółty). Podróż do komunistycznej Rosji mogła mieć wpływ na namalowanie przez Jadwigę Trzcińską w pierwszej połowie l. 60. XX w. cyklu obrazów o tematyce cyrkowej. Podczas wizyt w Moskwie artystka oglądała pokazy cyrkowe z udziałem słynnego klowna Olega Popova.

Trzcińska często wykorzystywała w swoich pracach motywy krajobrazowe kielecczyzny. Nie były to odwzorowania dosłowne, lecz artystyczne interpretacje opisanych miejsc. Dotyczy to dzieł takich jak – Jesień w Ostojowie i Burzowe lato nad Stopnicą.

Do tematów, których Trzcińska sięgała najchętniej były zwierzęta. Oprócz koni i ptaków w jej pracach często obecne były jelenie a także renifery. Wśród takich obrazów należy wskazać namalowany w 1968 r. – Biały Ren. Co ciekawe część prac poświęconych zwierzętom (Studium zwierząt – zbiór rysunków) powstała podczas jej wizyt w warszawskim ZOO.

W pierwszych latach działalności artystycznej Trzcińska namalowała kilka obrazów o tematyce historycznej. Jednym z nich był powstały w 1951 r. obraz – Św. Ludwik wyrusza na wyprawę krzyżową.
Obrazy Jadwigi Trzcińskiej były wystawiane m.in. w Amsterdamie, Melbourne, Johannesburgu i w Szwecji.

Należy podkreślić, że Trzcińska urodziła się jako osoba interpłciowa. Uważała się za kobietę, ale ze względu na duży wzrost i mocną budowę ciała spotykała się jawną i utajoną stygmatyzacją. Zmagała się też z licznymi problemami zdrowotnymi w tym też z stanami depresyjnymi.

Mimo wcześniej wspomnianych problemów Trzcińska udzielała się, jako felietonistka, krytyczka sztuki a także poetka:

Puszczo babinko
w spłowiałej zapasce
ze zwiędłą czerwienią jarzębin
– starowino
Podparta leszczynowym kijem.

Samodzielnie uczyła się języków obcych, interesowała się operą i muzyką klasyczną.

W 1970 r. zmarła matka artystki. Jadwiga Trzcińska nie mogąc pogodzić się utratą najbliższej osoby długo przeżywała żałobę. Przez kilka lat po śmierci matki publikowała wiersze i teksty krytyczne w kieleckim „Słowie Ludu”. Nie zabiegała o wystawiania swoich dzieł a karierę artystyczną zamieniła na hodowlę owczarków niemieckich. Prawdopodobnie niewiele malowała, spora część prac, które powstały po 1970 r. nie została dokończona. Trzcińska czasami sprzedawała obrazy, które powstały w wcześniejszych latach. Przez wiele lat żyła w odosobnieniu. Borykała się z problemami finansowymi. Zmarła w 2005 r.

Wystawa nie jest skierowana wyłącznie do znawców malarstwa. Powinna zainteresować wszystkich tych, którzy interesują się historią regionu i osobami, który były obecne w historii Kielc. Jadwiga Trzcińska jako malarka przez wiele lat odnosiła sukcesy. Niestety śmierć matki spowodowała, że porzuciła dotychczasową działalność. Zmarła w zapomnieniu, a wystawa jest ważnym elementem przypominania o tej niezwykle uzdolnionej osobie.

Kuratorką wystawy jest Magdalena Kopeć i Alicja Ciosek. 


Czytasz, ale czy pomagasz?

Ten artykuł nie powstałby, gdyby nie wsparcie naszych Patronów!
Dołącz do nich i stań się Mecenasem Kultury!
Twoje wsparcie pozwoli dalej Radiu działać.

Autor: Dominik Flisiak

Oceń

Poprzedni wpis

Sztuka w Kielcach czyli ZDERZENIA – wystawa monograficzna Józefa Krzysztofa Oraczewskiego. Fot. Dominik Flisiak

Zdarzyło się

Sztuka w Kielcach czyli ZDERZENIA – wystawa monograficzna Józefa Krzysztofa Oraczewskiego

Jeśli nie wiecie jak miło spędzić czas lub chcecie poznać świat artystów to bardzo dobrym pomysłem będzie złożenie wizyty w Muzeum Narodowego w Kielcach w dawnym pałacu biskupów krakowskich. Od 21 listopada 2023 do 17 marca 2024 r. w murach tego muzeum jest prezentowana wystawa – Zderzenia. Została ona poświęcona dziełom Józefa Krzysztofa Oraczewskiego.Józef Krzysztof Oraczewski urodził się w 1951 r. W swojej działalności artystycznej zajmuje się grafiką, malarstwem sztalugowym, […]

today8 stycznia 2024 49 4


Mecenasi i Patroni

Mecenasi i Patroni Radia

DZIĘKUJEMY SERDECZNIE ZA CYKLICZNE WSPARCIE PATRONOM.

Chcesz aby Twoje imię i nazwisko znalazło się wśród Patronów Radia z QLTURĄ? Zostań nim i wspieraj Radio na Zrzutka.pl

Informacja o plikach cookies

Strona radiozkultura.pl korzysta z plików cookies. Czym są pliki cookies i jak je zablokować dowiesz się czytając Politykę prywatności.

Szybki kontakt
Wspieraj Radio

Radio nie funkcjonowałoby, gdyby nie wsparcie naszych Patronów! Dołącz do nich i stań się Mecenasem Kultury! Twoje wsparcie pozwoli dalej Radiu działać.